Ekonomik dalgalanmaların yaşandığı dönemlerde, şirketler mali zorluklarla karşılaşabilir. Bu zorlukları aşmak için başvurulan hukuki yollardan en önemlilerinden biri de konkordato kurumudur. Borçlu için bir "nefes alma" imkanı sunan bu süreç, alacaklılar için ise belirsizliklerle dolu ve dikkatle takip edilmesi gereken bir labirent gibidir. Peki, alacaklı olduğunuz bir şirket konkordato ilan ederse ne yapmalısınız? Haklarınız nelerdir ve sizi hangi riskler bekliyor?
Bursa'da faaliyet gösteren Güler Hukuk Bürosu olarak, icra ve iflas hukukundaki tecrübemizle bu önemli süreci sizler için aydınlatıyoruz. Türkiye'nin dört bir yanındaki vatandaşlarımızı ve şirketleri hakları konusunda bilgilendirmeyi hedeflerken, Bursa'daki ofisimiz sayesinde yerel müvekkillerimize yüz yüze görüşme ve danışmanlık hizmeti vererek kolay ve hızlı hukuki çözümler sunuyoruz.
Konkordato Nedir ve Süreç Nasıl İşler?
Konkordato, en basit tanımıyla, mali durumu bozulmuş bir borçlunun, borçlarını belirli bir plan dahilinde (genellikle indirim ve/veya vade uzatımı ile) ödeyebilmesi için alacaklılarıyla yaptığı ve mahkeme tarafından onaylanan bir hukuki anlaşmadır. Bu süreç, İcra ve İflas Kanunu (İİK) kapsamında düzenlenmiştir ve temel amacı, iyi niyetli borçluyu iflastan kurtararak ticari faaliyetlerine devam etmesini sağlamaktır.
Süreç genel hatlarıyla şu şekilde işler:
- Başvuru ve Geçici Mühlet: Borçlu şirket, gerekçeli bir proje ile Asliye Ticaret Mahkemesi'ne başvurur. Mahkeme, talebi yerinde görürse şirkete 3 aylık "geçici mühlet" verir. Bu süre, şirketi alacaklıların haciz ve icra takiplerine karşı korur (İİK m. 287).
- Konkordato Komiseri Atanması: Mahkeme, süreci yönetmek, borçlunun faaliyetlerini denetlemek ve projenin uygulanabilirliğini analiz etmek üzere bir veya birden fazla konkordato komiseri atar.
- Kesin Mühlet: Geçici mühlet içinde yapılan değerlendirme olumlu ise, mahkeme şirkete genellikle 1 yıllık "kesin mühlet" verir. Bu süre, zorunlu hallerde uzatılabilir (İİK m. 289).
- Alacaklılar Toplantısı ve Projenin Oylanması: Kesin mühlet içinde borçlu, komiser denetiminde bir ödeme projesi hazırlar. Bu proje, alacaklıların oyuna sunulur. Projenin kabulü için hem alacaklı sayısının yarısını hem de alacak miktarının yarısını aşan bir çoğunluk gereklidir (İİK m. 302).
- Mahkeme Tarafından Tasdik: Alacaklılar tarafından kabul edilen proje, mahkemenin onayı ("tasdik") ile birlikte tüm alacaklılar için bağlayıcı hale gelir.
Alacaklı Olarak Ne Yapmalısınız? (Adım Adım Yol Haritası)
Ticari ilişkiniz olan bir şirketin konkordato ilan ettiğini öğrendiğinizde, haklarınızı korumak için hızlı ve doğru adımlar atmalısınız:
Adım 1: İlanları Takip Edin ve Alacağınızı Kaydettirin (En Kritik Adım!) Konkordato komiseri, göreve başlar başlamaz alacaklıları alacaklarını bildirmeye davet eden bir ilan yayınlar. Bu ilan, Basın İlan Kurumu'nun resmi portalı olan ilan.gov.tr adresinde yayınlanır.
- İİK Madde 299 uyarınca, bu ilandan itibaren 15 gün içinde alacağınızı konkordato komiserliğine bildirmek zorundasınız.
- Dikkat: Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Süresi içinde alacağını bildirmeyen alacaklılar, (borçlunun bilançosunda kayıtlı olmadıkça) konkordato projesinin müzakerelerine katılamaz ve oy kullanamazlar.
Adım 2: Konkordato Projesini Dikkatle İnceleyin Size sunulan ödeme projesini detaylıca analiz edin. Proje, alacağınızdan ne kadar indirim yapılacağını (tenzilat), ne kadar süreye yayılacağını (vade) ve ek teminatlar sunulup sunulmadığını içerir. Bu aşamada bir avukattan destek almanız, projenin risklerini ve avantajlarını doğru değerlendirmenizi sağlar.
Adım 3: Alacaklılar Toplantısına Katılın ve Oy Hakkınızı Kullanın Alacağınızın miktarı ne olursa olsun, alacaklılar toplantısına katılmak ve oy kullanmak en temel hakkınızdır. Projenin lehinize olup olmadığını değerlendirerek oyunuzu kullanmalı ve sürece aktif olarak dahil olmalısınız.
Konkordato Sürecinde Alacaklıların Karşılaşabileceği Riskler
Konkordato, borçluyu korurken alacaklılar için bazı riskler barındırır:
- Alacağa Geç Kavuşma: Konkordato mühletleri ve projedeki vadeler nedeniyle alacağınızı tahsil etmeniz yıllar sürebilir. Bu durum, enflasyon karşısında alacağınızın değer kaybetmesine neden olur.
- Alacaktan Feragat (Tenziat): Konkordato projeleri genellikle anapara alacağından belirli bir oranda indirim yapılmasını içerir. Bu durumda alacağınızın bir kısmından feragat etmek zorunda kalabilirsiniz.
- Projenin Başarısız Olması ve İflas: En büyük risk, konkordato projesinin başarısız olmasıdır. Eğer borçlu, tasdik edilen projeye uymazsa veya şirketin durumu daha da kötüleşirse, süreç şirketin iflasıyla sonuçlanabilir. İflas durumunda ise alacağınızı tahsil etme ihtimaliniz çok daha düşüktür.
- Teminatsız Alacaklı Olmak: Rehin veya ipotek gibi bir teminatınız yoksa, konkordato sürecindeki riskiniz daha yüksektir. Teminatlı alacaklılar, hakları belirli ölçüde korunsa da, onlar dahi mühlet süresince takip yapamazlar.
Güncel Yargıtay Kararları Işığında Konkordato
- Yargıtay, alacak kaydı için öngörülen 15 günlük sürenin hak düşürücü nitelikte olduğunu istikrarlı bir şekilde vurgulamaktadır. Bu süreyi kaçıran alacaklının, daha sonra projeye dahil olma imkanı bulunmamaktadır. (Yargıtay 15. Hukuk Dairesi ve Bölge Adliye Mahkemeleri'nin bu yönde çok sayıda kararı mevcuttur.)
- Konkordato komiserinin raporları, mahkemenin kararında kilit rol oynamaktadır. Yargıtay, komiser raporlarının gerekçeli, denetlenebilir ve şirketin mali durumunu tüm şeffaflığıyla yansıtması gerektiğini belirtmektedir. Alacaklılar, komiserin işlemlerine ve raporlarına karşı mahkemeye itirazda bulunabilirler.
- Mahkemenin tasdik kararı, bir nevi "yeni bir borç senedi" niteliğindedir. Borçlu bu plana uymazsa, alacaklılar projedeki yeni koşullara göre (eski alacağın tamamı üzerinden değil) takip başlatabilirler.
Sonuç ve Hukuki Destek
Konkordato süreci, alacaklılar için teknik bilgi, stratejik takip ve hukuki öngörü gerektiren karmaşık bir yoldur. Sürelerin kaçırılması veya projenin yanlış değerlendirilmesi, ciddi hak kayıplarına yol açabilir.
Bu süreçte haklarınızı en üst düzeyde korumak, alacağınızı mümkün olan en iyi koşullarda tahsil etmek ve riskleri en aza indirmek için bir avukattan profesyonel destek almanız kritik öneme sahiptir. Güler Hukuk Bürosu olarak, konkordato süreçlerinde alacaklı müvekkillerimizin haklarını korumak için stratejik danışmanlık ve dava takip hizmetleri sunmaktayız.
Avukat Uğur Güler
Güler Hukuk Bürosu
